Eerder gepubliceerd op 19-6-2011 op de blogsite van Aletta door Ineke van Mourik (bibliothecaris).
Sinds 1980 is homoseksualiteit uit de DSM (The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) verdwenen maar of we blij moeten zijn wat ervoor in de plaats is gekomen is nog maar de vraag.
Manwijven en Mietjes
Ik ken mensen met een vrouwelijk lichaam maar die eruit zien en zich gedragen als een man. Een oud scheldwoord hiervoor is ‘manwijf’. Een mens met een mannelijk lichaam die er wat vrouwelijke maniertjes op nahoudt wordt achter zijn rug vaak een ‘mietje’ genoemd. De manwijven en de mietjes kunnen homo of bi zijn maar evengoed hetero. En als je een rechtgeaarde vrouwelijke vrouw of een mannelijke man ziet is dat geen garantie voor een heteroleven of de bijbehorende rollen. Wat je ziet is vaak niet wat je denkt dat het is. Ik ken ook heteroparen waarin ik bij nadere beschouwing twee lesbo’s kan zien, of waar sprake is van gespiegelde gender: de man is eigenlijk de vrouw, de vrouw de man. Als je met deze bril kijkt, zie je ook dat veel ho-paren eigenlijk hetero zijn. Duizelt het je al? Dat is goed want twijfel (het erkennen van het onvermogen tot het kennen van de waarheid) is de essentie van verdraagzaamheid.*
De oervraag
Als we ons alles zouden herinneren sinds onze geboorte dan zou 99% van de mensheid een eerste herinnering hebben aan de vraag: is het een jongen of een meisje? Het is de oervraag en als die is beantwoord dan weten we hoe we ons moeten kleden, hoe we ons moeten gedragen vooral seksueel, en hoe we ons moeten verhouden tot degenen die tegenover ons staat. Maar als je het leven goed observeert dan zie je dat er veel minder mensen in die twee hokjes passen dan op het eerste oog lijkt. Als je je niet conformeert aan de tot pasklare brokken geplette werkelijkheid dan ontvouwt zich een schouwspel van voortdurende verwondering, van avontuur, en van veelvormigheid. Maar helaas ook een werkelijkheid van verbijstering, van wanhoop, van geweld en lijden.
Levenskunst
Blijkbaar, en dat vind ik intrigerend, is het niet voldoende als de cultuur de openheid of tenminste de mogelijkheid biedt om op creatieve wijze je sekse en gender te beleven. Wij kunnen onze eigen levenskunst beoefenen, het spel met genderrollen is niet langer voorbehouden aan kunstenaars als Bowie, Fabiola, Madonna en vele anderen. We worden in onze cultuur niet meer in het cachot geworpen, gevierendeeld of verbrand, als we rebelleren tegen het keurslijf van de twee seksen. Maar iemand kan zich toch, ondanks een meer verdraagzame en flexibelere cultuur, gevangen voelen in een verkeerd lichaam. Een lichaam dat niet samenvalt met hoe die persoon zich voelt of zich wil ontwikkelen en dat kan groot lijden veroorzaken. Maar om elk lijden meteen een ‘mental disorder’ te noemen, is een regelrecht gevaar voor je geestelijke gezondheid.
DSM-5 en pathologie
Als er sprake is van lijden dan staan de samenstellers van de gezaghebbende DSM (The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) te trappelen om na het verdwijnen van homoseksualiteit als ‘mental disorder’, een heel nieuw gebied aan te boren en daarin schuilt het gevaar voor alle transgenders, transseksuelen, en travestieten. Want de definities in de DSM komen tot stand in een historische en politieke context. In de DSM – 5 zal het gaan over twee categorieën die de transgemeenschap betreffen: Gender Dysphoria (voorheen Gender Identity Disorder) en Transvestic Disorder (voorheen Transvestic Fetishism). Het gaat hier om het pathologiseren van gendervarianten die in andere culturen en samenlevingen met name in pre-patriarchale tijden werden geaccepteerd en gewaardeerd. Verschil is geen ziekte.
Want als het over pathologiseren gaat waarom dan niet de volgende categorieën opgenomen: Shopoholic Disorder, Obsessive Penis Size Disorder and Obsessive Beauty Disorder?
In de zee van twijfel is de DSM het nieuwe baken. Het nieuwe ophokken is begonnen dus waakzaamheid geboden. Lees en informeer je en laat je niet kisten door de DSM-fetishisten.
*Guus Kuijer, Draaikonten & haatblaffers. Over de moeizame geboorte van de tolerantiegedachte. Atheneum – Polak & Van Gennep, Amsterdam 2011
Internetbronnen:
http://www.transgendernederland.nl/
http://www.continuum.nl/ Digitaal tijdschrift over gender diversiteit en transgender
http://www.hetjongensuur.nl/
http://www.diagnosingdifference.com/ – documentaire met interviews over de gevolgen van de DSM
www.gidreform.org
Voor al uw transwensen: de Atria bibliotheek
