Eerder gepubliceerd op 21-11-2010 op de blogsite van Aletta door Ineke van Mourik (bibliothecaris).
In 1967 ontstaat er enig ophef in de haute couture wereld als de Franse modeontwerper Yves Saint Laurent een damessmoking introduceert. Vrouwen als Bianca Jagger, Catherine Deneuve en Lauren Bacall waren de pioniers van deze revolutionaire dracht.
Smoking
Ik kocht mijn eerste smoking in de jaren zeventig op het Waterlooplein in Amsterdam. Niet bepaald een plaats voor haute couture, maar wel betaalbaar voor mijn beurs. Het was een zo goed als ongebruikt jongenspakje en de koopman leverde er ook nog zwart glanzende schoenen bij. Achter de kledingrekken in de stand paste ik het geheel en toen ik tevoorschijn kwam, was de koopman zo onder de indruk dat hij mij een flesje bier aanbood. We dronken op de aankoop. Voor enkele tientjes zat ik keurig in het pak. Het waren de hoogtijdagen van het feminisme en ik werkte in de vrouwenboekhandel De Feeks in Nijmegen waar wij voortdurend in de weer waren met gender-bending ook al was dat woord toen nog niet in zwang. Wij spiegelden ons aan androgyne vrouwen, schrijfsters met mannennamen en speelden met vrouw/manrollen omdat het corset van deze rollen ons was gaan benauwen.
Yves Saint Laurent
Een maand geleden ging ik naar de film Yves Saint Laurent, Un Amour Fou, een documentaire over het leven van Yves Saint Laurent en de bijzondere relatie die hij had met Pierre Bergé. De indrukwekkende documentaire begint met een toespraak van YSL als hij afscheid neemt van het vak. Een oude vermoeide man die memoreert hoe hij heeft willen bijdragen aan de bevrijding van de vrouw door kleding te ontwerpen waarin zij zich vrij zou voelen. Hij ontwierp de smoking en het broekpak. Was ik zo bezig geweest met het feminisme en vrouwen dat dit mij was ontgaan? Ik denk het want haute couture was niet bepaald een feministisch onderwerp behalve in onderdrukkende zin. Posthuum krijgt hij van mij nog een erekrans. En YSL deed meer. Hij maakte ook schitterende kaftans voor mannen. Het zat in de lucht: in de jaren ’60 van de vorige eeuw ontwierp Jacques Esterel, gevolgd door Jean Paul Gauthier, een rok voor mannen. En artiesten als David Bowie en Mick Jagger gingen met een rok de bühne op. Geen drag of travestie, maar een andere kledinglijn.
De rok
De rok is eigenlijk het mannenkledingstuk bij uitstek gezien de anatomie van de man en we hoeven maar even over de westerse grens te kijken om te zien dat dat zo is: kaftans, kimono’s, dhoti’s , lungi’s, sarongs, etc. Allemaal mannenkleding. Kledingstukken die behoren bij het gewone dagelijkse leven. Wat er bij ons nog van over is bevindt zich bij de priesterlijke stand in Rome en in de katholieke buitengewesten, wordt gedragen door rechters en wetenschappers bij bijzondere gelegenheden (de toga), of siert de gespierde kuiten van de mannelijke Schotten die de kilt tot nationaal symbool hebben verheven. Wij hebben het lang moeten doen met de vrouwenrok en de mannenbroek maar dankzij de stille kledingrevoluties in de jaren zestig is de strakke indeling in vrouwen- mannenkleding gaan vervagen.
En dat brengt ons terug bij de pakken van Suitsupply (zie mijn vorige blog) en de reclamecampagne die zoveel stof doet opwaaien. Een campagne die de pakken van Suitsupply associeert met beelden van mannelijkheid en seksualiteit die hun beste tijd hebben gehad en die nodig aan vernieuwing toe zijn.
Kleren maken de man en waarom zou dat ook niet eens een rok kunnen zijn.
Uit de schatkamer van Aletta (nu Atria):
Andrew Bolton, Men in skirts. V&A Publications 2003. Met 144 prachtige foto’s.
Summary:
Exploration of: types and styles of skirts worn by men throughout history; skirts worn by men in Asia, Africa and the Middle East; the role of exoticism in relation to the popularization and legitimization of the male skirt in the west; the way of the kilt and other skirted garments into the youth and subcultures of the late twentieth century. Focus on designers such as: Jean Paul Gaultier, Dries Van Noten, Yohji Yamamo, Burberry, Tommy Hilfiger and Yves Saint Laurent. Alongside the fashion images are portraits of men who have led the way in legitimising the ‘skirt for men’, such as David Bowie, Mick Jagger and Robbie Williams, Ewan McGregor and Samuel L. Jackson and David Beckham.
Zie ook: http://www.kiltmen.com/
