k.d.lang: Stand by your man 2

Eerder gepubliceerd op 21-8-2010 op de blogsite van Aletta door Ineke van Mourik (bibliothecaris).

images-3

Langzamerhand werd het haar in Nashville minder hoog en in 1987 brak een ware revolutie uit toen k.d. lang met zeer kort haar, een rare rok, kleurig westernhemd en grote laarzen over het podium van de Grand Ole Opry stampte en iedereen versteld deed staan.

Of zoals een journalist opmerkte: ze ziet eruit als een jongen, kleedt zich als een meisje en zingt als een vogel. k.d. lang zingt inmiddels een ander soort muziek, maar heeft een onuitwisbare indruk in de country music gemaakt. Als er iemand trouw was aan haar innerlijke ‘man’ en daar uiting aan gaf dan was het wel k.d. lang. Zij ‘stood by her man’ en dat werd haar niet meteen in dank afgenomen. Lang is vegetarisch, feministe, performance kunstenaar, genderbender, een voorvechtster van dierenrechten en bovendien lesbisch en bracht alle heilige huizen in de wereld van de country music aan het schudden. Hoe korter het haar, hoe minder dicht bij de God van de hetero countrywereld, maar hoe dichter bij de essentie van k.d. lang zelf. Het zijn de jaren tachtig en steeds meer vrouwen en mannen laten zich niet meer mangelen door conventies van wat vrouwelijk of mannelijk behoort te zijn en bij welk lichaam dat hoort. Dat proces begon al eerder voorzichtig in de jaren zestig, maar naarmate de eeuw vorderde en we in een nieuwe eeuw belandde nam de speelsheid toe. Madonna, David Bowie, Marilyn, Dana International, Frederique Spigt, Lady Gaga, zijn maar een paar voorbeelden.

Country music is muziek van het volk en als je wilt weten wat er leeft dan is het de moeite waard om de teksten van die liederen te bestuderen. Alle culturele uitingen dragen bij aan hoe wij onszelf zien of willen zien, hoe we ons voelen, welke verlangens we hebben en muziek is in dit proces een krachtig instrument. Maaike Meijer die in 1999 het ambt van bijzonder hoogleraar, ingesteld door Opzij, aanvaardde, heeft een hartstocht voor het populaire lied. Haar leeropdracht was ‘Gender, Representatie en Macht’. Op de dag van haar oratie togen wij met een bus vol feministen uit de Randstad naar Maastricht waar de speelse nieuwbakken hoogleraar ons en al haar collega’s verraste met een lezing over populaire liedteksten uit de jaren vijftig en zestig. Ter illustratie bracht de professor zelf de liedteksten ten gehore en na afloop zong Corrie Brokken (inmiddels juriste) nog enkele liederen uit haar vroegere, zeer populaire repertoire. Een repertoire waar Maaike Meijer zowel conservatieve geluiden, maar ook smeulende brandhaarden van onvrede in ontdekte.
Het zou de moeite waard zijn om ook eens op deze manier naar country music te luisteren. Luister naar de bijzondere stemmen van vrouwen die je een blik gunnen in hun leven en hun geschiedenis. Meestal is dat het leven van witte heterovrouwen, met af en toe iemand als k.d. lang ertussen.

Maar de wereld verandert, zelfs in Nashville, Tenessee, zij het soms erg langzaam. In 2003 werd de muziek van het country trio de Dixie Chicks nog geboycot omdat zij kritische uitspraken deden over de Irakoorlog. Het moest nog tot 2007 duren voordat een zwarte country zangeres op het podium van de Grand Ole Opry stond: Rissi Palmer. Zij heeft een stem als een klok en lang zwart krullend haar. Hoog haar, kort haar, krullend haar, al het haar mag er zijn, dicht bij God of niet.

http://www.kdlang.com/
http://en.wikipedia.org/wiki/K.d._lang

http://www.rissipalmer.com/
http://en.wikipedia.org/wiki/Rissi_Palmer
http://nl.wikipedia.org/wiki/Dixie_Chicks

Verder lezen zie collectie Atria:

k.d. lang, Rose Collis

k.d. lang, an illustrated biograpy by David Bennahum (met veel prachtige foto’s)

Machtige melodieën; populaire teksten uit dejaren vijftig en zestig als bron voor cultuurgeschiedenis, Prof.Dr. Maaike Meijer

Tammy Wynette: Stand by your man 1

Eerder gepubliceerd op 21-8-2010 op de blogsite van Aletta door Ineke van Mourik (bibliothecaris).

images-2

Als er een lied is dat de feministische gemoederen in beweging brengt en heeft gebracht dan is het wel Stand by your Man. Het werd voor het eerst gezongen door Tammy Wynette in 1968 en daarna nog door vele anderen.

Country music (vroeger country en western music) wordt wel de Poor White Men’s Blues genoemd ook al bevolken vele dames het podium van de countrytempel de Grand Ole Opry in Nashville, Tenessee. Ik ben eraan verslingerd geraakt door mijn broer die altijd auto rijdt onder begeleiding van Dolly Parton, Tammy Wynette, Patsy Cline en veel andere rondborstige dames met hoog haar. In Nashville zeggen ze dan ook: hoe hoger het haar hoe dichter bij God. Want traditionele familiewaarden en religie spelen een grote rol in de country muziek. Maar die stemmen! Daarvoor zet ik graag even mijn feminisme opzij, zoals we dat ook wel deden in de jaren ’70 en ’80 door te dansen op seksistische muziek. Wie geheel zuiver op de graat is, werpe de eerste steen.

Enkele weken geleden las ik in NRC een recensie van een dit jaar verschenen biografie van Tammy Wynette. De kop bij de recensie was: Een groot talent – en verder niets. Daaronder: Het turbulente leven van countryzangeres en fantaste Tammy Wynette (1942-1998). Merkwaardige conclusie van de recensent ‘en verder niets’ als een biograaf de moeite neemt om het turbulente leven van Wynette te beschrijven.

Stand by Your Man is het lied dat miljoenen mensen kennen en waarover Hilary Clinton in 1992 opmerkte in een interview naar aanleiding van de seksuele escapades van haar man en president van de Verenigde Staten:
‘I wasn’t some little woman “standing by my man” like Tammy Wynette.’ Er stak een storm van verontwaardiging op en uiteindelijk bood Hilary haar excuses aan aan Tammy Wynette. Het lied heeft een bijna heiligenstatus en als je de tekst leest dan begrijp je al snel dat feministen paars aanlopen.

Sometimes it’s hard to be a woman
Giving all your love to just one man
You’ll have bad times
And he’ll have good times
Doing things that you don’t understand
But if you love him
You’ll forgive him
Even though he’s hard to understand
And if you love him
Oh, be proud of him
Cause after all he’s just a man

Stand by your man
Give him two arms to cling to
And something warm to come to
when nights are cold and lonely

Stand by your man
And show the world you love him
Keep giving all the love you can
Stand by your man

De feministische kritiek was in 1968 genadeloos en wellicht nu ook nog, maar als ik kijk naar de generatie van Tammy Wynette dan zie ik meer. Ik zie een witte heterowereld waar mannen mannen waren en vrouwen vrouwen en christelijke waarden hoogtij vierden. Wat ik ook zie is hoe die countryzangeressen zich met grote inspanning een plaats verwierven in een wereld die door mannen werd gedomineerd. Hun levens werden vaak getekend door mislukte huwelijken en veel ander ongerief, maar zij waren ook pioniers en de sporen daarvan kun je in de teksten van hun liederen terugvinden.

Eigenlijk is Stand By Your Man een heel mooi lied als we in een andere wereld zouden leven. Dan zou het onbezoedeld door seksisme een lied kunnen zijn dat over de liefde en mededogen gaat en dat we ook zouden kunnen zingen als Stand By Your Woman. En we zouden het kunnen zingen voor al die vrouwen die een hoge prijs hebben moeten betalen voor dat hoge haar, en vooral voor Tammy Wynette.

Maar in 1987 werd het haar in Nashville minder hoog.
Wordt vervolgd

http://nl.wikipedia.org/wiki/Tammy_Wynette
http://www.tammywynette.com/

Zie ook YouTube

Verder lezen zie de collectie van Aletta:

Jimmy McDonough, Tammy Wynette. Tragic Country Queen / Jimmy McDonough

Finding her voice : The Saga of Women in Country Music | Bufwack, Mary A. Oermann, Robert K.

A boy named Sue : Gender and Country Music Boek | McCusker, Kristine M. Pecknold, Diane

Stand by your man boek | Wynette, Tammy Dew, Joan